بارداری سالم

بارداری سالم و عبور از تغییران دوران بارداری نیازمند توجه مادر به خود و اطرافیان به وی است. این توجه شامل تغذیه، ورزش، روابط زناشویی و سایر مراقبت ها است. در این مقاله ازآناندا کالا به مراقبت های مورد نیاز و اهمیت های یک بارداری سالم می پردازیم.

تغذیه برای بارداری سالم

همانطورکه اشاره شد در دوران بارداری جنین کاملا وابسته به مادر است و مواد غذائی که مادر مصرف می کند از راه جفت به جنین می رسد. بنابر این تغذیه مناسب مادر باردار علاوه بر تامین سلامت خودش، در سلامت جنین و نوزاد آینده هم نقش مهمی دارد.

غذای روزانه خانم باردار باید دارای همه گروه های غذائی باشد چون استفاده از یک گروه غذائی، همه مواد لازم را تامین نمی کند .
گروه های غذائی عبارتند از :
گروه نان و غلات: مواد غذائی این گروه منبع خوبی برای تولید انرژی است. از قبیل انواع نان مخصوصا نان سبوس دار مانند نان سنگگ، برنج، ماکارونی، جو، گندم وذرت .
گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها: این گروه غذائی پروتئین وآهن بدن را تامین می کنند و مواد غذائی موجود در این دسته برای خونسازی، تکامل سیستم عصبی و رشد جنین لازم هستند. به منظور جلوگیری از سرایت بیماری های انگلی حتما باید گوشت کاملاّ پخته شود. ضمنا مخلوط غلات و حبوبات مانند عدس پلو و لوبیا پلو، منبع خوبی از پروتئین برای مادر باردار است.
شیر و فرآورده های آن مانند پنیر،‌ ماست وکشک: مصرف این مواد هم کلیسم بدن را تامین می کند و هم برای استخوان بندی جنین و شکل گیری و استحکام دندانهای او در آینده ضروری است. علاوه بر کلسیم این گروه دارای مواد مغذی دیگری مثل فسفر، ویتامینهای آ و ب بوده و منبع تامین پروتئین نیز میباشد .

سبزی ها ومیوه ها

این گروه شامل انواع سبزی ها مثل کاهو ،هویج ، گوجه فرنگی ،سیب زمینی ، جعفری و انواع میوه های تازه وخشک است که شامل ویتامینهای مورد نیاز بدن بخصوص ویتامین آ و ویتامین ث و مقداری آهن هستند. برای تامین ویتامین ث لازم است سبزیجات و میوه جات بصورت تازه مصرف شود زیرا طبخ این مواد ویتامین ث را از بین می برد.

در مورد مصرف سیب زمینی توصیه می شود ابتدا کاملا تمیز شسته شده و با پوست پخته شود. با توجه به آنچه گفته شد ، مصرف مقدار کافی مواد غذایی حاوی کلسیم، پروتئین، ویتامین ث و همچنین اسید فولیک در دوران بارداری سلامت مادر و جنین را تامین می کند. اسید فولیک ماده ای است که مصرف آن بخصوص در سه ماهه اول بارداری برای رشد سیستم عصبی جنین لازم است. سبزیجاتی مثل گل کلم و اسفناج منبع خوبی برای اسید فولیک میباشد.

در دوران بارداری برای بهبود تغذیه و کمک به رشد هرچه بهتر جنین می توانید با مشورت پزشک از مکمل های مولتی ویتامینی اختصاصی دوران بارداری استفاده کنید.

روابط زناشویی در بارداری سالم

تمایل جنسی زنان باردار در مراحل مختلف حاملگی تغییر می کند. احساس لذت بیشتر و یا حتی تنفر از داشتن نزدیکی در بارداری کاملا طبیعی است. تمایلات جنسی مردان هم ممکن است تغییر کند. در یک بارداری سالم، نزدیکی تا قبل از ماه آخر ضرری ندارد. مشروط به اینکه راحتی زن رعایت شده و وضعیت قرار گرفتن بدن او طوری باشد که به شکم وی فشار وارد نشود. خانمهایی که در حاملگی های قبلی خود سابقه سقط، خونریزی، پارگی کیسه آب و زایمان زودرس دارند ، باید از نزدیکی در سه ماه اول و آخر بارداری خودداری کنند.

بهداشت دهان ودندان در بارداری سالم

با توجه به اهمیت مراقبت از دندانها در بارداری سالم ، زن باردار بهتر است در طول بارداری حداقل یکبار توسط دندانپزشک معاینه شود. حداقل یکبار مسواک زدن در روز ( قبل از خواب ) ضروری است. با پیشرفت حاملگی به علت افزایش ترشح هورمون ها ممکن است لثه ها متورم و پر خون شده و خونریزی از لثه ها پیش آید، اگر خونریزی زیاد شده و بیش از چند روز ادامه یابد لازم است با دندانپزشک مشورت شود.

بهداشت روان

آرامش مادر از مسائلی است که امروز بسیار مورد توجه قرار دارد. ثابت شده است که اضطراب و هیجانات زن حامله بر سلامت جنین تاثیر می گذارد. آرامش روانی مادر بخصوص نزدیک زایمان اهمیت زیادی دارد.

مصرف دارو و دخانیات

اکثر دارو ها میتوانند از جفت عبور کرده و به جنین رسیده و اثرات زیانباری برای جنین و نوزاد ایجاد کنند . از آنجائی که بیشترین اثرات سوء داروها و مواد مضر در سه ماهه اول حاملگی است لذا در این مدت باید از مصرف دارو بدون تجویز پزشک ، همچنین از کشیدن سیگار یا تنفس در فضای آلوده به دود سیگار و همچنین انجام هر نوع عکسبرداری پزشکی بدون اجازه پزشک خودداری شود.

ورزش برای بارداری سالم

پیاده‌ روی، شنا و نرمش‌های مخصوص دوران بارداری از ورزش‌های مفید در این دوران هستند. پیاده‌ روی روزی ده دقیقه تا نیم‌ ساعت بر روی چمن یا زمین خاکی (سطوح نرم) با یک کفش مناسب و لباس راحت باعث تقویت عضلات شکم شده و سبب احساس راحتی و نشاط می‌شود در صورت احساس ناراحتی یا درد باید این ورزش را قطع و از سایر ورزش‌ها سود جست.
برای یک خانم باردار بعد از پیاده‌روی، شنا بهترین ورزش محسوب می‌شود. خانم ورزشکاری که به‌دلیل بارداری مجبور است ورزش را کنار بگذارد می‌تواند شنا کند و با این‌کار هم فعالیت بدنی خود را حفظ می‌کند و هم ورزش مفید و فرح‌بخشی انجام می‌دهد. شنا موجب آرامش جسم و روح می‌شود و در کم‌کردن اضافه وزن نیز مؤثر است.
از طرف دیگر شنا یکی از بهترین تمرینات ماهیچه‌ای و تنفسی است. با توجه به این دلایل شنا برای مادر آینده بسیار مفید است. استفاده از استخر به‌جز در فصل تابستان که معمولاً تعداد مراجعان زیاد است. در سایر فصول بی‌ضرر است و خطری برای مادر باردار ندارد منتهی باید از شیرجه زدن و مسابقه خودداری شود.
از انجام ورزش های سنگین و حرکاتی که احتمال ضربه به شکم وجود دارد ، اجتناب کرده و چنانچه دچار تپش قلب شدید شده و عرق کردید ورزش را متوقف کنید.

اجتناب از تماس با افراد بیمار

ابتلا مادر باردار به برخی بیماری های عفونی مثل سرخجه عوارض متعددی در جنین ایجاد می کند. لذا زنان باردار باید از تماس با افراد مبتلا به بیماری های عفونی مثل سرخجه، هپاتیت و ‌آبله مرغان دوری کنند .تزریق واکسن بیماری هایی مثل سرخجه و هپاتیت به زنان قبل از بارداری، از ابتلا آنان به این بیماری ها در دوران بارداری جلوگیری می کند. در صورتی که خانم باردار با افراد مبتلا به این بیماری ها تماس داشته و قبلا بر علیه آن ایمن نشده باشد ، حتماّ باید با پزشک مشورت کند.